Lần đầu tiên dây thìa canh lá to được tìm thấy và nghiên cứu qua đề tài cấp bộ về khả năng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường do PGS.TS Trần Văn Ơn – Giảng viên cao cấp Bộ môn Thực vật, Trường đại học Dược Hà Nội cùng các cộng sự tiến hành. Đây được coi là đề tài định danh dây thìa canh lá to vì trên thế giới chưa có nghiên cứu nào về thành phần hóa học cũng như tác dụng sinh học của loại thảo mộc này. Dùng dây thìa canh lá to trị tiểu đường là một trong những đề tài cấp thiết, được nhiều người trong giới y học quan tâm.
Nguồn gốc dây thìa canh lá to
Năm 2006, PGS.TS Trần Văn Ơn là người đầu tiên tìm ra và nghiên cứu về tác dụng hạ đường huyết của thảo mộc dây thìa canh. Khi đó, loại dược liệu ông nghiên cứu là dây thìa canh lá nhỏ. Nghiên cứu tạo tiền đề cho ông phát hiện thêm một chi khác của dây thìa canh lá nhỏ, còn gọi là dây thìa canh lá to chứa hoạt tính gấp đôi và không có độc tố, mở ra một hướng đi mới cho đông y trong hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả.
PGS.TS Trần Văn Ơn đã bảo lưu phát triển giống cây thìa canh lá to tại vườn thực vật của Đại học Dược Hà Nội. Ngày nay, loại cây này được trồng rộng rãi bài bản quy hoạch thành khu dược liệu ở tỉnh Thái Nguyên.
Dây thìa canh lá to thuộc họ Thiên Lý (Asclepiadaceae), cùng chi với dây thìa canh lá nhỏ, có dạng thân leo, nhựa mủ màu vàng tươi với lá non to dày, lông mềm mại, còn lá bánh tẻ sờ thường ráp do lông cứng, có nhiều ở mặt lá. Lá già có màu vàng đặc trưng.
Tại sao nên dùng dây thìa canh lá to trị tiểu đường?
Theo PGS.TS Trần Văn Ơn, dây thìa canh lá to có tác dụng mạnh gấp 2 lần so với dây thìa canh lá nhỏ và không có độc tính. Nghiên cứu cho thấy khả năng hạ đường huyết của dây thìa canh lá to là 36,31 ± 3,5%, còn dây thìa canh lá nhỏ là 23,41 ± 4,09%.
Nhìn thực tế có thể thấy mức độ giảm đường huyết của dây thìa canh lá to cao gần gấp 2 lần dây thìa canh lá nhỏ. Với các thành phần chính như: saponin, flavonoid, coumarin, tanin, chất béo, đường khử, acid amin, acid hữu cơ,…dây thìa canh lá to có khả năng hạ đường huyết vượt trội cho tác dụng “4 trong 1” bao gồm: tăng sản xuất và hoạt tính của Insulin, giảm hấp thu đường ở ruột, tăng men sử dụng đường ở mô, cơ, và tăng thải cholesterol, giảm mỡ máu.
Dây thìa canh tác động vào 4 cơ chế trên sẽ giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát tốt đường huyết và tránh được các biến chứng nguy hiểm.
Bên cạnh đó, khi nghiên cứu về độc tính của dây thìa canh lá to cũng cho kết quả rất tích cực. Dược liệu này không gây ngộ độc cấp tính ngay cả khi dùng liều lượng cao nhất (thí nghiệm trên chuột với tỷ lệ 25g/kg thể trọng). Và dùng liên tục dây thìa canh lá to cũng không gây ảnh hưởng gì đến thể trạng toàn thân cùng các chức năng trong cơ thể (thí nghiệm trên chuột với liều lượng 1,4 g/kg và 4,2 g/kg trong 28 ngày).
Điều này có ý nghĩa to lớn đối với người bị tiểu đường, vì tiểu đường là một căn bệnh mãn tính phải dùng thuốc điều trị lâu dài. Việc xuất hiện một chế phẩm an toàn, không có độc tính, sử dụng liều lượng cao, dài ngày sẽ giúp người bệnh hạn chế nhiều rủi ro trong quá trình điều trị.
Lưu ý sử dụng dây thìa canh lá to trị tiểu đường
Sử dụng dây thìa canh lá to trị tiểu đường cần lưu ý tới một số điều sau:
- Dây thìa canh lá to mặc dù có khả năng hạ đường huyết hiệu quả nhưng chỉ là dược liệu hỗ trợ, không phải thuốc chữa bệnh. Do vậy, để điều trị bệnh tiểu đường bắt buộc người bệnh phải dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, nếu muốn dùng kết hợp cùng các chế phẩm từ dây thìa canh, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
- Dây thìa canh lá to không có tác dụng phụ nhưng sử dụng quá liều lượng vẫn gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như: hoa mắt, chóng mặt, đầy bụng, khó tiêu. Vì thế, khi dùng dây thìa canh cần lưu ý đến liều dùng.
- Khuyến cáo phụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng dây thìa canh vì chưa có có nghiên cứu về cách dùng cho nhóm đối tượng này.
- Nên lựa chọn các chế phẩm, sản phẩm dây thìa canh chính hãng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo hoạt tính, không bị làm giả làm nhái.
Dây thìa canh lá to là dược liệu quý, và việc sử dụng dây thìa canh lá to trị tiểu đường không còn hiếm, tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của chuyên gia, bác sĩ nhằm phát huy hết công dụng cũng như kiểm soát rủi ro cùng các tác dụng phụ không mong muốn.